کالبدشکافی فرسایش خاک در ایران
بحرانهای زیست محیطی تنها مربوط به خشک شدن دریاچهها و تالابها و پسروی آب دریای خزر و یا انقراض گونههای جانوری و گیاهی و حتی از بین رفتن جنگلها خلاصه نمیشود. در سالهای اخیر بحران زیست محیطی دیگری در نقاط مختلف کشورمان شدت یافته است؛ فرسایش! پدیدهای که هر روز بخشی از خاک ایران را نابود میکند و با اینکه گزارشهای رسمی حاکی از فرسایش بیش از 2 میلیاردتنی در کشور است اما گوشه چشم هیچ مسئولی نمیلرزد و کسی برای مرگ خاک حتی مرثیه هم نمیخواند.
حتی در دولتها نیز عزمی برای جلوگیری از نابودی و تخریب این منابع ارزشمند نیست، با اینکه معاونت آب و خاک در وزارت جهادکشاورزی وجود دارد اما اگر نگوییم 100 درصد اعتبارات این حوزه، اما میتوان ادعا کنیم بخش زیادی از این اعتبارات در خصوص مدیریت و افزایش بهرهوری منابع آبی مورد استفاده قرار میگیرد و اعتبار چندانی برای حفظ، احیا و افزایش حاصلخیزی خاک هزینه نمیشود.
هرچند در سالهای اخیر اختصاص اعتبارات برای زهکشی و شوریزدایی از خاکهای استان، اتفاق افتاده اما این فقط یک قدم در راه حفظ منابع خاک است.
به عقیده کارشناسان دلایل مختلفی برای تخریب منابع خاک وجود دارد که یکی از مهم ترین آن ها مسئله فرسایش بوده که هم منشأ انسانی و هم منشأ طبیعی دارد. پدیدهای که دیگر مرز هشدار و بحران را هم پشت سر گذاشته است اما انگار گوش مسئولان بدهکار نیست و منتظر هستند تا بلایی که بر سر منابع آبی آمده این بار در مورد خاک تکرار شود.
گلستان هم از این قاعده مستثنی نیست، آنطور که متولیان امر میگویند میزان فرسایش و از بین رفتن خاک در مناطق مختلف استان متغیر بوده اما آمار از فرسایش 5 تا 35 تنی در هکتار حکایت دارد.
عبدالرحیم لطفی، سرپرست اداره کل منابع طبیعی گلستان با بیان اینکه میزان فرسایش خاک از غرب به شرق و از جنوب به سمت جنوب استان متغیر است، اظهار داشت: میزان فرسایش از 5 تا 35 تن در هکتار متغیر بوده اما به طور متوسط در حوضههای آبخیز استان این میزان 15.8 تن در هکتار بوده که میزان قابل توجهی است.
- ۹۹/۱۱/۱۴